Voordat het zwarte goud uit je koffiemachine in je kopje stroomt, hebben koffiebonen al een flinke reis afgelegd. Daar vertellen we je in vogelvlucht graag iets meer over. Zo leer je je kopje koffie nog meer waarderen.
De oorsprong van koffie
Koffie heeft een rijke geschiedenis die zijn oorsprong vindt in het oude Ethiopië, waar volgens de overlevering een herder die luisterde naar de naam Kaldi de koffiebonen ontdekte. Zijn geiten aten de rode bessen van een struik en kregen hier een flinke energyboost van. Kaldi probeerde de bessen zelf door er een warme drank van te maken en ervaarde dezelfde oppepper als zijn geiten. Het leuke is dat koffie dus eigenlijk bij toeval is ontdekt. We onderscheiden twee hoofdsoorten koffiebonen. Dit zijn de Arabica bonen, die bekend staan om de zachte en complexe smaken en Robusta bonen, die sterker en bitterder van smaak zijn.
De teelt van koffie
Koffie groeit voornamelijk in landen rond de evenaar als bijvoorbeeld Brazilië, Colombia, en Vietnam. Het klimaat en de bodem in deze regio's zijn op maat gemaakt voor koffieplanten. Koffieboeren verzorgen de planten met veel liefde en geduld, want het kan wel vier jaar duren voordat een koffieplant bonen produceert. De kwaliteit van de koffie hangt sterk af van de zorg die de boeren besteden aan hun planten.
De oogst
Als de koffiebonen rijp zijn, meestal na acht tot negen maanden, worden ze geoogst. Dit gebeurt met de hand, waarbij alleen de rijpe bessen worden geplukt. Maar dit plukken kan ook machinaal, waarbij alle bessen tegelijk worden verzameld. Handmatige oogst levert vaak betere kwaliteit bonen op, omdat alleen de beste (lees: rijpe) bessen worden geselecteerd en geplukt.
Verwerking van koffiebonen
Na de oogst moeten de bonen worden verwerkt om de zaden van de vrucht te scheiden. Dit kan op twee manieren: nat of droog. Bij de natte methode worden de bessen geweekt, gepulpt, gefermenteerd en gewassen. Deze manier van verwerken zorgt voor een heldere smaak. Bij de droge methode worden de bessen in de zon gedroogd, gepeld, gewassen en vervolgens gesorteerd op grootte en kwaliteit. Hierdoor ontstaat een zoetere en fruitigere koffie.
Het branden van koffiebonen
Branding is de stap die de groene koffiebonen verandert in de aromatische bruine bonen die we kennen. We kennen lichte, medium en donkere brandingen, die elk hun eigen uitgesproken smaakprofiel hebben. Een lichte branding benadrukt de natuurlijke smaken van de boon, terwijl een donkere branding juist een krachtigere, meer geroosterde smaak geeft. De koffiebrander speelt een belangrijke rol in het ontwikkelen van de smaak van je koffie.
Het malen van koffie
Vervolgens worden de gebrande bonen gemalen. De maalgraad is afhankelijk van de manier van koffiezetten. Voor espresso heb je een fijne maling nodig, terwijl een French press een grovere maling nodig heeft. De juiste maling zorgt ervoor dat de smaken optimaal worden geëxtraheerd tijdens het zetten.
Zetmethodes
Er zijn heel wat manieren om koffie te zetten. Espresso wordt snel en onder hoge druk gezet en is hierdoor intens van smaak. Een French press geeft een rijke, volle smaak, omdat de koffie langer in contact blijft met water. Andere methoden zoals Aeropress, pour-over en filterkoffie bieden weer andere smaakbelevingen.
Duurzaamheid en ethiek
Bij koffie draait het niet alleen om smaak, maar ook om verantwoordelijkheid. Duurzame koffieteelt en fair trade zijn belangrijk, omdat die ervoor zorgen dat boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun koffiebonen en dat de productie het milieu zo min mogelijk schade toebrengt. Door bewuste keuzes te maken, kun je genieten van koffie terwijl je tegelijkertijd bijdraagt aan een betere wereld.
Geniet van je koffie!
De volgende keer dat je een kop koffie drinkt, denk dan heel even aan de lange reis die koffiebonen hebben afgelegd. Van de plantages in landen ver bij ons vandaan tot het branden en malen, elke stap draagt bij aan de uiteindelijke smaak van je kop koffie. Neem even de tijd om te genieten van dat heerlijke bakkie koffie en waardeer de kunst en het vakmanschap dat achter elke slok verborgen zit.
