Dieren en spreekwoorden zijn nauw met elkaar verbonden. Eerder hebben we al een aantal ‘katten spreekwoorden’ verklaard en nu is het de beurt aan een aantal bekende spreekwoorden waarin onze trouwe viervoeters voorkomen. Je kent ze vast en na het lezen van dit blog weet je voortaan ook waar ze vandaan komen.
De hond in de pot vinden
Een bekend spreekwoord waar één van onze meest favoriete huisdieren in voorkomt, is: de hond in de pot vinden. De hond in de pot vinden betekent dat je te laat komt en er niets meer over is voor jou. Het wordt vaak gebruikt als iemand buiten de boot valt, omdat hij niet op tijd was. Bijvoorbeeld als je te laat thuis bent voor het eten en er niets voor je is overgebleven.
Dit spreekwoord komt uit de tijd dat voedsel nog wel eens schaars was en het eten nog klaargemaakt werd in een pot op het fornuis. Honden leefden toen al dicht bij mensen en kregen de restjes die van de maaltijd overbleven. Als de hond aankwam als iedereen al gegeten had, was er soms niets meer over. Met andere woorden, de pot was leeg. De hond vond dus letterlijk niets meer te eten en dat beeld werd zo een uitdrukking voor mensen die te laat komen en daardoor met lege handen staan.
Daar lusten de honden geen brood van
Daar lusten de honden geen brood van gaat natuurlijk niet om een hongerige hond. Dit spreekwoord gebruik je om aan te geven dat iets heel gemeen of slecht is. Je laat hiermee je verontwaardiging of afkeuring zien over iets dat ronduit onacceptabel is. Als je er bijvoorbeeld achter komt dat je collega op een oneerlijke manier een hogere functie heeft gekregen, dan kun je zeggen dat dit op een manier is gegaan waar de honden geen brood van lusten.
Honden staan bekend om het feit dat ze bijna alles eten. Ze zijn meestal niet zo kieskeurig en eten vrijwel alles wat je ze voorschotelt. Dus als zelfs een hond weigert om iets te eten, dan moet het wel heel slecht zijn! Dit beeld werd uiteindelijk een spreekwoord om aan te geven dat iets dat heel slecht, onfatsoenlijk of onacceptabel is, dat zelfs een hond het zou afslaan.
Je moet geen slapende honden wakker maken
Honden kunnen rustig liggen slapen, maar iedereen weet dat een slapende hond wakker maken niet altijd even slim is. Je moet geen slapende honden wakker maken betekent dat je geen onnodige aandacht moet vestigen op dingen die je maar beter kunt laten voor wat ze zijn. Soms is het beter om bepaalde onderwerpen of kwesties te laten rusten, omdat het oprakelen ervan alleen maar problemen veroorzaakt. Denk aan een situatie waarin er ooit een flinke ruzie is geweest, maar waar niemand het nog over heeft. Het is dan niet slim zijn om dat weer ter sprake te brengen, want dan kun je juist opnieuw ruzie veroorzaken.
Het spreekwoord is ontstaan vanuit het natuurlijke gedrag van honden. Honden zijn van nature beschermend en kunnen behoorlijk fel reageren als ze plotseling wakker worden gemaakt. Een slapende hond lijkt kalm en onschuldig, maar als je hem onverwacht wakker maakt, kan hij schrikken en agressief reageren. Zo werd een slapende hond wakker maken synoniem voor situaties waarin het soms beter is om dingen onbesproken of onopgemerkt te laten, om geen onnodige problemen te veroorzaken.